- Δίρκη
- Μυθολογικό πρόσωπο. Ήταν σύζυγος του βασιλιά της Θήβας, Λύκου. Η Δ. κράτησε αιχμάλωτη για πολλά χρόνια την ερωμένη του Δία, Αντιόπη, μητέρα των διδύμων Αμφίονος και Ζήθου, που είχαν αφεθεί νεογέννητοι στον Κιθαιρώνα και τους ανέθρεψαν βοσκοί. Όταν μεγάλωσαν οι δίδυμοι απελευθέρωσαν τη μητέρα τους, έδεσαν τη Δ. στα κέρατα ενός μαινόμενου ταύρου και μετά πέταξαν το πτώμα της σε μια πηγή, που πήρε το όνομά της. Σύμφωνα με παραλλαγή του μύθου, η Δ. είχε παραγγείλει στους δύο ποιμένες Αμφίονα και Ζήθο να υποβάλουν στο μαρτύριο του ταύρου την Αντιόπη. Οι δύο νέοι όμως αναγνώρισαν τη μητέρα τους και αντί γι’ αυτή έδεσαν στα κέρατα του ζώου τη Δ., την οποία λυπήθηκε όμως o Διόνυσος και τη μεταμόρφωσε σε πηγή. To μαρτύριο της Δ. αναπαράστησαν πολλοί καλλιτέχνες της αρχαιότητας.
«Η θυσία της Δίρκης», νωπογραφία της Πομπηίας.
Dictionary of Greek. 2013.